با توجه به ظرفیت بالای فیلم اینسپشن، اثر کریستوفر نولان، تحلیل‌های مختلفی درباره آن ارائه شده است؛ تحلیل‌های فلسفی، تحلیل‌های اسطوره‌ای یا تحلیل‌هایی در حوزه نماد شناسی که نولان در فیلم خود از آن نماد ها بهره برده است.

حال اگر با عینک فلسفه به این اثر نگاه کنیم، -که واقعاً ظرفیت تحلیل فلسفی را دارد- نولان به تحلیل حوزه واقعیت و خواب که عقبه عمیق در سنّت فلسفی غرب دارد، می‌پردازد.

نولان دراینسپشن به نگاه شوپنهاور پرداخته که می گوید: جهان ما، جهانی است که کسی دارد آن را خواب می بیند و ما که در این جهان در حال زندگی کردن هستیم، در خواب آن شخص داریم رویاهای خودمان را می‌بینیم، تجربه و زندگی می‌کنیم. همین طور نولان در فیلم به رد و اثبات این موضوع پرداخته که جهان یک خواب است یا یک واقعیت؟! در این فیلم از روانشناسی یونگ استفاده شده و دقیقاً اتفاقاتی که برای انسان در واقعیت و روان خودش اتفاق می‌افتد را کاملاً در فیلم منعکس کرده است. می‌شود بیان کرد که موضوع اصلی فیلم اینسپشن و محتوای آن در خصوص بحث ارتباط با ضمیر ناخودآگاه انسان است. در بعضی مواقع آنقدر این توجه به ضمیر ناخودآگاه جدی می‌شود که انسان ها در یک رویای ساده نیز به دنبال کشف تجربیات جدید عالم هستند. همانطور که بیان شد، در اینسپشن مسئله اصلی تفکر یونگ است؛ یونگی که قائل به ضمیر ناخودآگاه است و در امتداد سنت فرویدی، ذهن را به دو ساحت پنهان و آشکار تقسیم می‌کند. ساحت آشکار ساحتی است که آگاهی ما در حال عمل کردن است و ساحت پنهان را به دو سطح قابل دسترسی و غیر قابل دسترسی تقسیم می‌کند؛ در ساحت قابل دسترسی ما می‌توانیم با آگاهی به آن وجوه و نمادهایی که در لایه زیرین ذهنمان پنهان است، دسترسی داشته باشیم. اما ساحت غیر قابل دسترسی جایی است که ما به این راحتی نمی‌توانیم به آن ورودی کنیم. به نظر میرسد که نولان سعی کرده در این فیلم به ساحت غیر قابل دسترسی از ناخودآگاه فردی ما بپردازد و آنجا را دستکاری کند و بگوید اگر قرار است شما تاثیر عمیقی روی یک فرد بگذارید، باید در عمیق ترین لایه های ناخودآگاه او عمل کنید. آنجا جایی است که دیگر عقلانیت موضوعیت ندارد، آگاهی حضور ندارد و جایی است که عواطف، احساسات و حتی در وجه ناخودآگاه جمعی ما اسطوره ها در آنجا ظهور و بروز پیدا می‌کنند و جایی است که در واقع تمدن جدیدی در ناخودآگاه جمعی ما در حال شکل گیری و بروز و ظهور است. به قول جیمز هالیس؛ روانشناس، نویسنده و یکی از برجسته‌ترین روانکاوان پیرو مکتب یونگ، اتفاقاتی که از صفر تا سه سالگی برای یک انسان می‌افتد، چنان در لایه‌های عمیق زیرین ذهن بسته بندی و دفن می‌شود و بعدها به فرکانس کردن و اثرگذاری در عالم واقعیت یک انسان می پردازد که دیگر هرگز کسی نمی‌تواند به راحتی به آن دسترسی پیدا کند. حال سوال اصلی اینجاست که آیا نولان مسئله‌اش همین است؟ می‌خواهد با اینسپشن یا تلقین و کاشت یک ایده در ذهن افراد به دنبال اثرگذاری روی قسمت غیر قابل دسترسی ذهن انسان ها باشد؟ اینجاست که باید توجه داشت باشیم که کل ماجرای فیلم راجع به کاراکتر فیشر نیست؛ اینسپشن یک خط تعلیق است تا مخاطب را با فیلم همراه کند، در حالی که اتفاقات اصلی روی کاراکتر و نقش دام کاپ می افتد! اصلاً فیلم، فیلم لئوناردو دیکاپریوست!نولان در اینسپشن در امتداد نگاه یونگی به یک اصالت ذهن عمل می‌کند و بیشترین اهمیت را برای عالم ذهن قائل می‌شود. البته این را نیز باید یادآور شد که عالم واقع در نگاه نولان زدوده نشده، یعنی نولان عزیمت گاهش رئالیسم یا واقعیت گرایی است و عالم واقع را قبول دارد.در ادامه نکته قابل توجهی وجود دارد که یونگ به یک مسئله بسیار مهمی توجه نکرده است، یعنی پشتوانه فلسفی‌اش اجازه نمی‌دهد که آن را ببیند و آن، بحث روح است. کلاً انسان غربی بحث روح را نمی‌بیند و فقط روان را می‌بیند. در اصل، روح را به ذهن (mind) تقلیل می‌دهد. ما یک مفهوم عظیمی به نام روح داریم، روحی که در قرآن نیز به آن اشاره شده است و روان با تمام عظمت و پیچیدگی اش در مقابل آن هیچ است. در واقع بحث ذهن و روان، دروازه ‌ای است برای ورود به عالم روح. اتفاقاتی که در اینسپشن می‌بینیم، در عالم واقعیت هم در حال اتفاق است. دانشمندان علوم ذهنی باید بتوانند اتفاقاتی را در ضمیر ناخودآگاه انسان‌ها رقم بزنند تا انسان‌ها در عالم واقعیت کارها یا افعالی را انجام دهند که نظام سلطه جهانی از آنها خواسته است. لذا دانشمندان دو راه دارند یکی تکرار و دیگری تلقین. مثلاً عباراتی را آنقدر تکرار کنیم تا به عمق ضمیر ناخودآگاه ما فرو رود. در حال حاضر افرادی هستند که در حوزه حکمرانی، مدیریت اجتماعات و جوامع دارند با الگوی اثرگذاری روی ناخودآگاه ذهن ما عمل می‌کنند. چیزی که ما آن را تحت عنوان “جنگ نرم” می شناسیم و دو بعد شناختی و احساسی دارد.

بحث شناختی آن قرار است روی اقناع سازی کار کند و اینکه سر و کارش با آگاهی و عقلانیت است و از طرفی بعد احساسی که قرار است در عمیق ترین لایه های ناخودآگاه ذهن ما اثر بگذارد. لذا طراحان جنگ نرم باید توان بیشتری به خرج دهند تا بتوانند از موانع شناختی، ذهنی و آگاهی ما عبور کنند تا بتوانند به بعد عواطف و احساسات ما برسند، جایی که تمام کودکی ما و آن نمادهای حاصل از ترس ها، دلهره ها و اضطراب های آن دوران در آن قرار دارد. در حقیقت جنگ نرم یعنی همین. یعنی چه در ساحت شناختی و چه در حالت احساسی قرار است انسان را به جایی برساند که خودش با میل و اشتیاق آن ایده را بپذیرد و به سمتش حرکت کند. انگار ناخودآگاه فرد در جنگ نرم، یک میدانی است برای نبرد ایده‌ها، برای نبرد افکار و برای نبرد متعلقات عاطفی و احساسی که در این میدانها نتیجه‌ای که اتفاق می‌افتد دیگر آن ایده های کاشته شده در ناخودآگاه افراد باقی نمی‌ماند و به خودآگاه انسان ها منتقل می شود و تبدیل به رفتار ما میشود و این است که پروپاگاندا و بحث ذائقه سازی در تبلیغات و غیره بسیار تاثیرگذار است.در نبرد بین قلب و ذهن کسی برنده است که بتواند احساس مثبت مخاطبش را نسبت به سوژه‌اش بیشتر فعال کند. هرجا شما بتوانید یک حس مثبت، یک حس قدرت یک حس زیبایی دوستی، یک حس فراتر رفتن و رشد کردن را در مخاطب فعال کنید، می‌توانید از احساس مخاطب میوه ای بچینید که آن میوه رفتار مورد علاقه شماست. لذا با همین تلقّی، این ادعایی که می‌شود در ناخودآگاه فردی اثر گذاشت، همین را در ساحت ناخودآگاه جمعی ببینیم. می‌شود با اثر گذاشتن در نمادها، آرخیاتایپ ها یا کهن الگوهای نهفته در ناخودآگاه های جمعی یک جامعه و یک ملت، آن جامعه را مدیریت کرد و با جنگ نرم سمت و سو داد و به سمت آنچه مقصود نظام سلطه است راهبری کرد. این سوال بسیار مهمی است که من چگونه می‌توانم بفهمم که ضمیر ناخودآگاهم مورد حمله یا دستکاری قرار گرفته است؟ چه شخصا چه به صورت اجتماعی، در این میدان نبرد، این توتم من، قبله من، نماد و شاخص قبیله من کجاست؟ من از کجا باید بفهمم که از نظر فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، سیاسی و غیره مورد حمله قرار گرفته ام و افراد دیگری دارند مرا مدیریت می کنند، این بسیار سوال مهمی است…